fbpx

Tủ Sách Kinh Điển

Quyển IV

Chương I

Có một nguyên tắc áp dụng cho tất cả những ngành nghệ thuật và khoa học, đó là nhằm nghiên cứu toàn diện một đề tài chứ không còn phân tích các phần tử riêng rẽ nữa. Thí dụ, trong bộ môn thể dục, ta phải xét xem không những (1) cách thức huấn luyện nào sẽ thích hợp cho thể trạng nào, mà còn (2) đối với những thể trạng tốt nhất thì cách thức nào sẽ là cách hay nhất và dụng cụ nào sẽ phù hợp nhất, và (3) cách thức huấn luyện nào sẽ phù hợp cho đa số thể trạng con người nói chung. Chưa hết, (4) vẫn còn những người mặc dù muốn luyện tập thể dục, nhưng không muốn đạt đến trình độ có thể đi tranh tài, thì huấn luyện viên vẫn phải có bổn phận truyền dạy những kỹ thuật thích hợp cho những người như vậy. Nguyên tắc này áp dụng cho tất cả mọi ngành như y học, đóng tàu, may mặc, và tất cả những ngành nghệ thuật khác.

Chính quyền cũng là một ngành học thuộc khoa học chính trị, và như thế, cũng phải được nghiên cứu toàn diện để xem cơ cấu chính quyền (hiến pháp) nào là cơ cấu tốt nhất và gần với cơ cấu lý tưởng nhất, trong hoàn cảnh lý tưởng nhất ( khi không bị những ảnh hưởng bên ngoài chi phối), cũng như xem xét những mô hình đã được áp dụng trong những nước riêng biệt. Bởi vì những gì tốt nhất thường khó đạt được, như thế nhà lập pháp và nhà lãnh đạo chân chính nên tìm hiểu, không những, thứ nhất, những mô hình tốt nhất trên lý thuyết mà còn những mô hình tốt nhất trên thực tế. Thứ hai, ta cũng cần phải biết một nhà nước được thành lập như thế nào trong bất kỳ hoàn cảnh nào, không những từ thời lập quốc mà còn hiểu rõ cách thức để bảo tồn quốc gia lâu bền nhất; thứ ba là những nước không có được một hiến pháp tuyệt hảo hay thiếu những điều kiện cần thiết để tạo ra một cơ cấu chính trị tốt nhất, hay những nước vì điều kiện thực tế của họ mà có một cơ cấu chính trị dở hơn các nước khác.

Thứ tư, nhà lập pháp, hơn thế nữa, cũng cần phải biết cơ cấu chính trị nào thích hợp nhất cho những nước nói chung; bởi vì những học giả chính trị, dù có những tư tưởng tuyệt hảo, cũng lại thường là những người không thực tế. Ta phải xem xét, không phải chỉ những cơ cấu nào là tốt nhất, mà còn phải xem loại nào là loại có thể thực hiện được và nước nào cũng xây dựng được một cách dễ dàng. Có những người đòi hỏi phải có mô hình tuyệt hảo nhất, và để đạt dược điều này thì cần phải có nhiều thuận lợi do thiên nhiên ưu đãi. Có những người khác, nhắm tới một loại mô hình có thể xây dựng được dễ dàng hơn, dù họ không thích cơ cấu chính trị mà họ đang có, họ cũng vẫn ca ngợi một cơ cấu chính trị đặc thù nào đó, như hiến pháp của Sparta chẳng hạn. Bất kỳ một sự thay đổi chế độ nào cũng đòi hỏi người dân, đang sinh sống trong chế độ hiện hữu, khả năng và ý chí chấp nhận chế độ mới, bởi vì cải tổ một chế độ cũ cũng rắc rối và khó khăn như xây dựng một chế độ mới, giống như để quên đi những gì đã học thuộc cũng khó như khi bắt đầu học điều đó. Và như thế, ngoài những đức tính cần phải có như đã nêu ở trên, một nhà lãnh đạo cần phải có khả năng đưa ra những biện pháp chữa trị những khiếm khuyết của cơ cấu chính trị hiện hữu, như đã nói trước đây. Nhà lãnh đạo không thể làm được điều này nếu không biết có bao nhiêu mô hình chính trị. Người ta thường cho rằng chỉ có một loại chế độ dân chủ và một loại quả đầu. Nhưng đó là điều sai lầm, và để tránh những sai lầm như thế, ta phải biết chắc chắn những điều khác nhau trong các mô hình hiến pháp và những mô hình này có thể được kết hợp với nhau theo bao nhiêu kiểu. Cùng một sự nhận thức chính trị sâu sắc như vậy sẽ giúp cho ta biết hệ thống luật pháp nào là tốt nhất và thích hợp nhất cho loại hiến pháp nào; bởi vì luật pháp phải phụ thuộc vào hiến pháp, chứ không phải ngược lại. Hiến pháp ấn định cơ cấu chính trị của một nước và xác định những cơ cấu cai trị, cũng như cứu cánh của mỗi cộng đồng chính trị. Còn luật pháp không nên bị lầm lẫn với những nguyên tắc của hiến pháp; luật pháp là những quy định nhà chức trách dùng để điều hành nhà nước và để ngăn ngừa những kẻ vi phạm. Như thế, ta cần phải biết sự khác biệt giữa những mô hình hiến pháp, có bao nhiêu sự khác biệt giữa các loại chính quyền để có thể thực hiện việc lập pháp cho phù hợp. Ta thấy không thể cùng áp dụng một đạo luật cho tất cả những chế độ quả đầu hay tất cả những chế độ dân chủ, vì chắc chắn là mỗi chế độ dân chủ hay quả đầu cũng đều có nhiều loại khác nhau.